Nieuwe ‘Hoop’ mag zegevieren
Het is al sinds jaar en dag de trend om oude musicals af te stoffen en ze een nieuw likje verf te geven. Revivals noemen we deze voorstellingen, waar een nieuw creatief team de voorstelling aan een nieuw publiek wil presenteren. Een voorbeeld hiervan is Evita, eveneens van De Graaf & Cornelissen. Naast revivals worden er ook soms hernemingen gedaan, zoals Stage Entertainment dat doet met zowel Mamma Mia als The Lion King. Op Hoop van Zegen is echter een beetje een geval apart. Het is geen herneming want de voorstelling is helemaal opnieuw ontworpen, maar het opvallende is dat dit gedaan werd door het creatieve team wat de musical ook voor het eerst op de planken bracht in 2008.
In het Zaantheater in Zaandam, een theater dat zelf als een schip over het water uitkijkt, gaat deze nieuwe versie van Op Hoop van Zegen in première. In deze voorstelling is er bijna geen ruimte voor applaus, sterker nog de voorstelling dwingt stilte af bij het publiek. Dit is vooral te danken aan de regie (Paul van Ewijk) in combinatie met een geniale vondst van het decorontwerp (Arno Bremers). De voorstelling speelt zich namelijk vooral af in en rond een wit gekanteld speelvlak. Deze verhoging doet dienst als een tafel, een kantoor en de kade. Door de continue vooruitgang van de scenes wordt het stuk één vloeiend geheel. Naast dit speelvlak bestaat het decor uit meerdere vormen van papier die enerzijds de duinen kunnen voorstellen en anderzijds de schuimkoppen van de zee. Gecentreerd aan de uiterste hoek van het speelvlak komt de boeg van een schip achter deze schuimkoppen vandaan en hierboven hangen wolken, ook van papier.
Coen van der Hoeven, de lichtontwerper, weet dit geheel telkens uitmuntend te belichten. Hoewel de wolken statisch zijn op een op- en neerwaartse beweging na weet hij zonder projectie maar met licht alleen toch beweging te simuleren in deze wolken. Coen weet meesterlijk de regie te versterken door de scenes die in elkaar overvloeien met het licht te ondersteunen. De prachtige solo’s worden ondersteund door het licht en springen daardoor nog beter naar voren.
Nu we het toch over muziek hebben, Tom Bakker schreef de muziek voor de versie in 2008 en deze wordt hier ook gebruikt. Tom kiest ervoor om moderne muziek te gebruiken met hier en daar wat rock wat naar voren komt. Deze moderne invloed schuurt met de klederdracht en setting van het stuk, maar dat schuren creëert warmte en energie want het werkt. Het leitmotif van de voorstelling is het hoofdnummer ‘Op Hoop van Zegen’ en dit wordt op enkele momenten zeer doeltreffend ingezet. Reprises en instrumentale versies van dit nummer zuigen je het stuk in, dit allen mogelijk gemaakt door de uitstekende zangprestaties van de acteurs.
Bill van Dijk presteert zoals te verwachten goed als de zakenman Reder Bos en ook Joke de Kruijf verast niet door goed te presteren op vocaal niveau. Het acteerwerk van Joke doet er echter niet voor onder in deze voorstelling, waar het je bijna niet zou opvallen dat ze een dubbel rol speelt. De grote verassing is Mariska van Kolck. Mariska is toch voornamelijk bekend als de Theepot uit Beauty and the Beast en andere vrolijke rollen (vorig seizoen speelde ze nog in TINA! De musical over het vrolijke weekblad). Het is dan ook een star contrast om haar nu in de rol van Knier te zien, de verweerde vissersvrouw die al 2 zonen en haar man aan de zee verloren heeft. Zonder veel opsmuk maar met de juiste subtiliteit zet zij de vissersvrouw neer.
Wat opvalt is dat het stuk van Herman Heijermans geroemd werd om zijn realisme, en dat er in deze musical juist wordt ingezet op het abstracte. De vormgeving is allesbehalve realistisch en zelfs het schip ‘Op Hoop van Zegen’ komt tot leven als een personificatie in de voorstelling. Maar wat in een normaal theaterstuk werkt, werkt niet altijd in een musical. en juist die abstrahering is wat deze versie van ‘Op Hoop van Zegen’ naar een nieuw niveau tilt.
Dit is het origineel Nederlands muziektheater waar we trots op moeten zijn, dit is wat we moeten ambiëren te maken in het musicallandschap. Al hoop ik wel dat er over 10 jaar een nieuwe musical staat, en niet weer een herneming van deze musical.
